Om de arbeidskrapte aan te pakken moet Vlaanderen ook over de grenzen kijken en inzetten op interregionale mobiliteit en economische migratie vinden de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties. De Adviescommissie Economische Migratie van de SERV vraagt daarom de lijst met middengeschoolde functies waarvoor economische migratie mogelijk is accurater te maken en nog meer te doen aansluiten bij de echte tekorten. Het moet ook duidelijker zijn voor ondernemingen voor welke functies economische migratie automatisch mogelijk is en via welke procedure dat verloopt. Zo kunnen ondernemingen sneller en vlotter werknemers van buiten de EU voor bepaalde duur aannemen om knelpuntjobs in te vullen.
Lange lijst met knelpuntjobs
De krapte op de Vlaamse arbeidsmarkt is ongekend. De lijst met knelpuntberoepen van VDAB wordt steeds langer en telt dit jaar al 234 beroepen. Door de vergrijzing en het krimpen van het bevolkingsaantal in Vlaanderen zal deze krapte nog een hele tijd aanhouden. Enkel het aanwezige arbeidspotentieel in Vlaanderen aanspreken is niet genoeg. Economische migratie kan helpen om de vele vacatures in te vullen. De Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties hanteren het principe van het concentrisch model: eerst over het muurtje kijken in het Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest, vervolgens in de EU en pas dan buiten de EU.
Accurate en dekkende lijst nodig
In Vlaanderen komen middengeschoolde functies niet automatisch in aanmerking voor economische migratie. Daarvoor moeten ze eerst op een officiële lijst staan die om de twee jaar bijgewerkt wordt. Staat een functie op de lijst, dan betekent dat dat er een vermoeden is van structureel tekort voor deze beroepen. Werkgevers kunnen dan zonder een individueel arbeidsmarktonderzoek werknemers van buiten de EU aanwerven.
De Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties vinden echter dat deze lijst met middengeschoolde functies accurater en meer dekkend moet worden dan nu het geval is. Om ervoor te zorgen dat de knelpuntberoepenlijst de vacaturenood goed dekt, is het nodig om een zo breed mogelijke dataset van vacatures te bekijken om de knelpuntberoepenlijst op te maken. Vandaag worden nog heel wat vacatures niet gemeld bij VDAB en ondernemingen zoeken voor sommige functies permanent kandidaten maar melden dat slechts één keer. Verder willen de Vlaamse sociale partners dat middengeschoolde functies niet automatisch uit de lijst voor economische migratie verdwijnen omdat ze geen knelpuntberoep zijn in Brussel, Wallonië of een andere Europees land zoals nu het geval is. Het is niet omdat het beroep elders geen knelpuntberoep is dat er automatisch een overschot is dat het grote tekort in Vlaanderen kan opvullen.
Verder moet het voor ondernemingen helder zijn voor welke functies economische migratie automatisch tot de mogelijkheden behoort. De Vlaamse sociale partners vragen om deze lijst te integreren in de bestaande algemene knelpuntberoepenlijst van VDAB. Dat kan eenvoudig door per functie toe te voegen of deze in aanmerking komt voor economische migratie en via welke procedure.
Lijst met blik op de toekomst
Om de lijst met middengeschoolde functies voor economische migratie op te maken baseert de overheid zich nu op de voorbije twee jaar. Gezien de lijst telkens voor de volgende twee jaar geldt, vragen de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties de toekomstige aanwervingsbehoeften en de vergrijzing in de sectoren te betrekken. Ook de in- en uitstoom in het onderwijs is relevant. Tot slot is het belangrijk om met ambities voor vergroening en de klimaatdoelstellingen rekening te houden want die zullen een grote druk op de bouwsector leggen die nu al onder spanning staat.
51 bijkomende knelpuntberoepen voor de lijst
De Adviescommissie Arbeidsmigratie vraagt om de lijst met middengeschoolde functies voor economische migratie uit te breiden met 51 functies. Het gaat o.a. over chauffagist, stukadoor, wegenwerker, chef-kok en slachter. Het zijn hoofdzakelijk functies met grote tekorten in Vlaanderen die niet op de knelpuntlijst in Brussel, Wallonië of de EU staan maar waarvoor ook geen surplussen zijn.